محمدیف شمس‌الدین مرادآویچ زادۀ دیهه تَگاب خلق شهر پنجکینت ولایت سغد می‌باشد.

سال های 1967-1975 در مکتب شماره 41 زادگاهش و سال های 1975-1977 در مکتب میانۀ شماره 6 به نام عبدالسلام دهاتی دیهه غوسَر تحصیل را به پایان رسانیده است. فارغ‌التحصیل فکولته فیلولوژی تاجیک دانشگاه ملی تاجیکستان (روزانه) می‌باشد.

از 1 ژوئیۀ سال 1983 در شعبۀ ادبیات خلق های هند و پاکستان انستیتوی شرق‌شناسی آکادمی علم های جمهوری تاجیکستان به فعالیت علمی آغاز کرد.

سال های 1985-1986 در جمهوری اسلامی افغانستان به حیث ترجمان سازمان جوانان عمومی‌اتفاق در نزد سازمان جوانان افغانستان در ولایت بادغیس ادای وظیفه نمود.

بعد بازگشت اول در شعبۀ تاریخ تمدن آسیای مرکزی، سپس در شعبۀ هند و ایران‌شناسی انستیتوی شرق‌شناسی آکادمی علم های جمهوری تاجیکستان به تحقیق پرداخت.

سال 2009 رسال نامزدی خویش را در موضوع «مأثر رحیمی» همچون سرچشمۀ ادبیات فارسی تاجیکی در عصرهای XVI-XVII» دفاع نمود.

سال های 2012-2017 به حیث دبیر مسئول مجلۀ «سخن‌شناسی» انستیتوی زبان و ادبیات به نام رودکی آکادمی علم های جمهوری تاجیکستان کار کرده است.

سال های 2017 و 2019-2021 دبیرعلمی انستیتوی زبان و ادبیات بوده است.

از 25 میی سال 2021 به وظیفۀ معاون علمی انستیتوی زبان و ادبیات به نام رودکی آکادمی علم های جمهوری تاجیکستان کار می‌کند.

مؤلف بیش از 200 مقالۀ علمی می‌باشد. تحت راهبری او سه نفر رساله‌های نامزدی خود را دفاع نمودند.

سهم شمس‌الدین محمدیف در رودکی‌شناسی نظررس است. او یکی از محققان پرکار آثار رودکی بوده، از مؤلفان اساسی «دانشنامۀ رودکی» (عبارت از سه جلد، جلدهای 1-2، دوشنبه: دانش، 2008 و جلد 3، دوشنبه: دانش، 2019) می‌باشد. تنها در همین دانشنامه بیش از 150 مقالۀ او در بارۀ پهلوهای گوناگون آثار باقیماندۀ آدم‌الشعرا رودکی انتشار شده است. علاوه به این، موصوف در مقاله‌های جداگانۀ خویش پیرامون آثار منسوب به رودکی، مأخذهای اشعار بازماندۀ استاد، تأثیر و نفوذ آثار و افکار شاعر به شاعران دیگر، مسئله‌های متن‌شناسی آن، مسئله‌های را به تحقیق گرفته است، که در رودکی‌شناسی تازه می‌باشند.

شمس‌الدین محمدیف یکی از مؤلفان تحقیقات ارزشمند «تاریخ ادبیات فارسی تاجیکی» (ج. 1، دوشنبه: دانش، 2019، 660 ص.) بوده، بخش «ادبیات فارسی تاجیکی در عصرهای VIII-IX)» س. 589-670) به قلم او تعلق دارد.

در تهیه و نشر آثار خطی گذشتگان سهم بسزا داشته، اشعار رابیۀ بلخی را (همراه به ا. ملک آوا) برگردان و چاپ کرده است. رسالۀ «ارزشهای ادبی «تاریخ بیهقی» (دوشنبه، 2014) در تهیه، تصحیح و توضیح او به چاپ رسیده است.

شمس‌الدین محمدیف در کنفرانس­های 3 عمومی‌اتفاقی شرق‌شناسان (دوشنبه، 1988)، سمپوزیوم بین‌المللی 1400 سالگی باربد (دوشنبه، 1989)، 675 سالگی عبدالرحمان جامی (دوشنبه، 1989)، بزرگداشت امیر حسن دهلوی (ایران، زاهدان، 2008)، 1150 سالگی ابوعبدالله رودکی (دوشنبه، 2008)، همایش بین‌المللی بزرگداشت رابعۀ بلخی (دوشنبه، 2010)، انجمن VI بین‌المللی استادان زبان و ادب فارسی (تهران، 2011)، همایش بین‌المللی بزرگداشت شیخ آذری اسفراینی (ایران، اسفراین، 11-13. 11. 2011)؛ همایش بین‌المللی علمی به افتخار روز رودکی «مسئله‌های نشر، تحقیق و تعلیم میراث رودکی در دوران معاصر» (دوشنبه، 22 سپتامبر 2014)؛ همایش بین‌المللی 600 سالگی عبدالرحمان جامی (دوشنبه، سپتامبر 2014)؛ همایش بین‌المللی بزرگداشت شاه قاسم انوار (ایران، تربت جام، 20-22 ماه اوت 2015)، سیمپازییوم بین‌المللی 675 سالگی امیر علیشیر نوایی (کابل، 11-16 آوریل 2016)، کنفرانس بین‌المللی «کمال خجندی: تشکل ادبیات‌شناسی و روابط ادبی» (خجند، 28-29 اکتبر 2016) ، کنفرانس بین المللی «روابط ادبی و تأثیر متقابلۀ فرهنگ ها» (ترمذ، 19-20 آوریل 2019)، سمپوزیوم بین‌المللی «جایگاه کمال خجندی در ادبیات و فرهنگ شرق» (خجند، 15-17 اکتبر 2020)، کنفرانس بین‌المللی «تورقول ذهنی و فرهنگ و ادب فارسی تاجیکی» (دوشنبه، 2022)، کنفرانس بین‌المللی علمی و عملی در موضوع «گسترش روابط ادبی و فرهنگی تاجیکستان و ازبکستان: حالت و دورنما» (دوشنبه، 2022)، سیمپازییوم بین‌المللی «فردوسی و جغرافیای تاریخی و فرهنگی «شاهنامه» (دوشنبه، 2022) شرکت و سخنرانی نموده است.

عضو اساسیتسیۀ (اتحادیه) بین‌المللی شرق‌شناسان عمومی‌اتفاق می‌باشد.

با مکافاتهای افتخارنامۀ کمیته مرکزی سازمان جوانان عمومی‌اتفاق (اتحاد شوروی)، افتخارنامۀ کمیته مرکزی سازمان جوانان دموکراتی افغانستان (افغانستان)، مدال های «از خلق منت‌پذیر افغان» (افغانستان)، «ده‌سالگی انقلاب ثور» (افغانستان)، «اعلاچی قوه‌های سرحدی اتحاد شوروی» (اتحاد شوروی)، «ده‌سالگی ارتش ملی» (تاجیکستان)، افتخارنامۀ آکادمی علم ها (تاجیکستان) سرفراز گردانیده شده است.

 

یاد رفتگان

مقالات