Рӯзи 9 май ҳамчун Рӯзи Ғалаба дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо шукуҳу шаҳомати хоса таҷлил карда мешавад. Ин сана рамзи пирӯзии адолат бар зулм, шуҷоат бар тарс ва иттиҳод бар тафриқа аст. Мардуми тоҷик, дар қатори дигар халқҳои собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ, дар ин ҷанги фоҷиабор қаҳрамониҳои бузурге нишон доданд. Ҷанги Бузурги Ватанӣ на танҳо як задухӯрди ҳарбӣ буд, балки як санҷиши бузурги ахлоқӣ ва иҷтимоӣ барои тамоми халқҳои шӯравӣ маҳсуб мешуд. Ин ҷанг ҳаёти миллионҳо нафарро тағйир дод, фарҳанг, санъат ва ҳатто равони миллатҳоро дигаргун сохт. Мардум маҷбур буданд зиндагии осоиштаро тарк карда, барои наҷоти Ватан ҷони худро нисор кунанд.

Дар солҳои ҷанг аз тамоми гӯшаву канори Тоҷикистон ҳазорҳо ҷавонписару мардон ба сафи артиш пайвастанд. Бисёре аз онҳо ба далерӣ ва корнамоиҳои худ сазовори мукофотҳои давлатӣ гардиданд. Шахсиятҳое чун Неъмат Қосимов, Тӯйчӣ Эрҷигитов ва Дӯстмуҳаммад Қорӣ бо ҷасорати худ ном бароварданд. Ин қаҳрамонон намунаи ибрат барои насли имрӯз ҳастанд.

Дар ақибгоҳ, фаъолияти ҷиддӣ ва фидокоронаи мардум идома дошт. Корхонаҳо шабонарӯзӣ фаъол буданд, бо вуҷуди набудани захираҳои кофӣ. Омӯзгорон ба ҷои дарсдиҳӣ дар саҳро кор мекарданд, табибон бидуни хобу истироҳат захмиёнро табобат мекарданд. Ҳар кас бо тамоми ҳастӣ барои ғалаба кӯшиш мекард.

Нақши занони тоҷик дар ақибгоҳ сазовори эҳтироми хоса аст. Онҳо дар набудани мардон роҳбарии хоҷагиҳоро ба уҳда гирифтанд ва бо мардонагии том вазнинии ҳаёти рӯзмарраро бар дӯш доштанд. Кӯдакон, гарчи синну солашон кӯчак буд, дар ҷамъоварии маҳсулот ва корҳои саҳроӣ саҳм мегузоштанд.

Ғалабаи 9 май бо заҳмат ва ҷоннисории тамоми халқҳои Шӯравӣ, аз ҷумла халқи тоҷик, ба даст омадааст. Қаҳрамониҳо ва ҷоннисориҳои он насл наметавонад фаромӯш гардад. Ҳар сол, дар ин рӯз, дар саросари кишвар чорабиниҳои мухталиф, аз қабили гулчанбаргузорӣ, мулоқот бо собиқадорон, баргузории шабҳои адабиву фарҳангӣ ва намоишҳои театрикунонидашуда баргузор мегарданд.

Баъди ҷанг Тоҷикистон мисли дигар ҷумҳуриҳои шӯравӣ ба сохтмон ва барқарорсозии иқтисодиёт машғул шуд. Қаҳрамонони ҷанг баъди бозгашт ба Ватан дар баробари халқи осоишта бо меҳнати ҳалолашон ба рушди иқтисодию иҷтимоии кишвар саҳм гузоштанд. Бисёре аз онҳо устод, муҳандис, духтур ва роҳбари корхонаҳо шуданд.Имрӯз, дар фазои истиқлоли давлатӣ ва сулҳи комил, насли нав бояд аз таҷрибаи таърихӣ сабақ гирифта, сулҳу суботи ҷомеаро ҳифз намояд. Зеро таърих борҳо нишон додааст, ки ҳар як муноқиша ва ҷанг метавонад ба фоҷиаи умумӣ оварда расонад.

Хулоса, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои қадршиносӣ ва дастгирии собиқадорони ҷанг иқдомҳои зиёдеро роҳандозӣ намудааст. Онҳо ҳар сол бо туҳфаҳо ва кӯмакҳои моддӣ қадрдонӣ мешаванд, ки ин худ рамзи эҳтиром ва арҷгузорӣ ба таърих ва фарзандони ҷоннисор мебошад.Рӯзи Ғалаба танҳо як санаи таърихӣ нест, балки як сафҳаи бузурги ҳаёти миллатҳо ва сабақест, ки моро ба қадри сулҳ ва истиқлол бештар мерасонад. Ба насли ҷавон омӯзонидан ва пос доштани ҷоннисориҳои гузаштагон вазифаи муқаддаси ҳар фарди ватандӯст мебошад.

Адабиёти истифодашуда:

1.Раҳимов А. Тоҷикистон дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ.-Душанбе: Ирфон, 1985.

2.Назаров Р. Қаҳрамонони ҷанг.-Душанбе: маориф, 1990.

3.Қосимов Ҷ. Саҳми тоҷикон дар ҶБВ.-Душанбе: Адиб, 2005.

4.Энсиклопедияи миллии тоҷик. Ҷилди 5.-Душанбе: Сарредаксияи ЭМТ, 2014.

5. Хабаргузории»ХОВАР»-маводҳои марбут ба Рӯзи Ғалаба, 2020-2024

РАҶАБГУЛ  АБДУЛЛОЕВА-магистранти бахши аввали Институти забон ва адабиёти ба номи Абуабдуллоҳ Рӯдакии  АМИТ