Дар эҷодиёти солҳои баъдиҷангии Мирзо Турсунзода мавзую масъалаҳои маҳаллӣ, зиндагии мардуми шуравӣ, таърихи сохтмони сотсиалистӣ ва фарҳангӣ дар Тоҷикситон низ мавқеи муҳимме доштааст. Вай таҳти унвони «Дар сарзамини тоҷикон» як силсила шеърҳо эҷод мекунад.

Устоди аллома Садриддини Айнӣ (1878-1954) на танҳо дар амри бақову пойдорӣ ва нузҳату шукуфоии забони модарии мо дар садаи сарнавиштсози XX, метавон гуфт, нақши ба истилоҳ «калидӣ» дорад, балки фароянди таърихии ба марҳалаи нави рушду такмил ворид шудани забони тоҷикӣ ва ба зуҳур пайвастани дигаргуниҳои куллӣ дар ин забон низ бо кору пайкор ва осори мондагори ӯ сахт алоқаманд аст.

Устод Садриддин Айнӣ на танҳо шоиру нависанда, олим ва публитсисти дақиқназар буданд, балки дар таҳқиқи масъала ва ҳодисаҳои таърихӣ низ ҳамчун муаррих чеҳраи барҷастае аз худ нишон додааст. Аз тарафи дигар тамоми осори устод ҷанба ва назарияи таърихӣ доранд. Аз ҷумла, романҳо, повестҳо, “Ёддоштҳо” ва таҳқиқоти адабиётшиносии устод Айнӣ санади муътабари таърихӣ ба шумор мераванд.