Ҷашни Наврӯз таърихи деринаи бостонӣ дошта, он аз қаъри асрҳо сарчашма мегирад. Ниёгони мо ин ҷашнро аз насл ба насл, марҳала ба марҳала аввал ба таври шифоҳиву дарку фаҳмиши ботиниву зеҳнӣ ва баъд бо пайдоиши хат дар асарҳои хеш ба таври хаттӣ сабт намуда, то ба имрӯзиён расониданд.

Наврӯз ҳамчун иди баҳор ҳангоми расидани офтоб ба бурҷи Ҳамал фаро расидани эътидоли баҳоронаи шабу рӯз, аз қадим маълум буд. Ҷашни хуҷастапай ва оламафрӯзи Наврӯз барои мардуми шарқи ориёӣ ва махсусан барои тоҷикон дар байни идҳои таърихӣ, миллӣ ва анъанавӣ аз рӯи қадимият, шуҳрат ва шукӯҳи худ ҷои аввалро ишғол мекунад.

Ҳаким Хайёми Нишопурӣ дар «Наврӯзнома» менависад: «Ҳар кӣ рӯзи Наврӯз ҷашн кунад ва ба хуррамӣ пайвандад, то Наврӯзи дигар умр дар шодию хуррамӣ гузорад» [Умари Хайём, Наврӯзнома. –Душанбе: Адиб,2012, 352 с. –с.27]. Агар ба ин гуфтаи шоиру файласуфи бузург таваҷҷуҳ намоем, дар он ду нуктаи усулӣ нуҳуфтааст, ки бо мусиқӣ пайванди ногусастанӣ доранд. Нахуст ин ки яке аз аносири ҳама гуна ҷашнҳо мусиқӣ буда, он бо фитрати одамӣ тавъам аст.